สมัยนี้ การอ่านฉลากโภชนาการนั้น เป็นเหมือนหน้าที่สำคัญของผู้บริโภคทุกคนไปแล้ว ฉะนั้น ถ้าวันนี้เราไม่รู้ว่าสารเคมีที่ผสมลงไปในอาหาร และที่ปรากฏอยู่บนฉลากอาหาร ตัวไหนก่อมะเร็ง ตัวไหนก่อปัญหาสุขภาพสมอง ตัวไหนก่อเหตุทำร้ายสุขภาพทางเพศ เราก็จะเชยไปหน่อย
เพื่อทำให้ตัวเองทันสมัยอยู่เสมอ เหอ เหอ งั้นมาอ่านฉลากโภชนาการกัน โดยเฉพาะฉลากบนอาหารที่เราหยิบฉวยได้ง่าย จากร้านสะดวกซื้อ
เนื้อสัตว์แปรรูป
ไม่ว่าจะเป็นอาหารจำพวกแฮม ไส้กรอก เบคอน รวมถึงลูกชิ้น โดยปกติเราก็ไม่นำให้กินกันอยู่แล้ว แต่ถ้าเผลอหยิบฉวยขึ้นมา ก็อยากให้อ่านฉลากโภชนาการกันนิดหนึ่ง ซึ่งต้องดูว่ามีสารเคมีเหล่านี้หรือไม่
- ไนเตรท หรือไนไตร์ท (nitrates/nitrites) โดยปกติ ผู้ผลิตจะใส่สารไนเตรท หรือไนไตร์ทลงไปเพื่อฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งเมื่อโดนความร้อน จะกลายเป็นสารคาร์ซิโนเจน ก่อมะเร็ง (ยืนยันโดยองค์การอนามัยโลก) ทั้งนี้ สารเคมีสองตัวนี้จะทำให้เนื้อสัตว์มีสีแดง ฉะนั้นเราจึงสังเกตง่าย ตรงที่เนื้อสัตว์นั้น ๆ จะมีสีแดงผลิตปกติ แต่อย่างไรก็ตาม อ่านฉลากโภชนาการนั้นสำคัญที่สุดค่ะ
- โพรพีล กัลเลท (propyl gallate) เมื่ออ่านฉลากโภชนาการแล้วพบสารตัวนี้ บอกตัวเองเลยว่า นอกจะเป็นสารคาร์ซิโนเจน ก่อมะเร็งแล้ว สารโพรพีล กัลเลทยังทำให้เกิดโรคผิวหนังในผู้บริโภคบางราย มิหนำซ้ำยังทำลายตับ และไตอีกด้วย
ขนมปัง และขนมอบต่าง ๆ
ขนมปังทุกชนิด ไม่ว่าจะผลิตจากแป้งขาว หรือแป้งโฮลวีต หากเป็นขนมปังที่ผลิตจากระบบอุตสาหกรรม ที่มีอายุบนเซล์ฟหลาย ๆ วัน โปรดหยิบมาพลิกถุงอ่านฉลากโภชนาการดู หากพบว่ามีสารเคมีสองตัวดังที่จะกล่าวต่อไป อาจต้องเปลี่ยนใจ วางไว้อย่างนั้น นั่นคือ
- โปแตสเซียม โบรเมท (potassium bromate) เป็นสารเคมีที่ช่วยให้ขนมปังมีความยืดหยุ่น เหนียวอร่อย โดยหากเราอ่านฉลากโภชนาการ แล้วพบสารตัวนี้ ให้รู้เลยว่า เรากำลังจะกินสารก่อมะเร็ง ตามกฎหมายของประเทศแคนาดา สหราชอาณาจักร และสหภาพยุโรป สั่งห้ามไม่ให้ใช้สารเคมีตัวนี้ในอาหาร แต่ในประเทศอื่น ๆ เมื่ออ่านฉลากโภชนาการแล้ว พบว่ายังมีการใช้อยู่
- โพรพีลพาราเบน (propylparaben) ที่จริง ถ้าเป็นนักอ่านฉลากโภชนาการ จะพบว่าสารเคมีกลุ่มพาราเบนนี้จะปรากฎอยู่ในผลิตภัณฑ์ดูแลผิวพรรณ เครื่องสำอาง ฉะนั้นเมื่ออ่านฉลากอาหาร แล้วพบพาราเบนก็จะตกใจ แต่ให้รู้ไว้ค่ะว่า มีผู้ผลิตใส่ลงมาในอาหารจริง ๆ เพราะมีคุณสมบัติต้านเชื้อราและแบคทีเรีย อย่างไรก็ดีพาราเบนอยู่ในกลุ่มสารที่เป็นคาร์ซิโนเจน ก่อโรคมะเร็ง
ซีเรียล
อาหารเช้าของคนทำงานในวันงานด่วน หรือเร่งไปพบลูกค้า ส่วนใหญ่คือ ซีเรียล ฉะนั้นหากเปิดครัวในคอนโดหลายแห่ง จะพบว่าทุกครัวจะตุนซีเรียลไว้ด้วย อย่างไรก็ดี การเลือกซีเรียลคุณภาพดี นอกจากคุณค่าอาหารแล้ว เราคงต้องอ่านฉลากโภชนาการ ดูส่วนผสม และต้องไม่ใช่ 2 ตัวนี้ ได้แก่
- บิวติเลท ไฮดร็อกซิโทลูอีน (butylated hydroxytoluene หรือ BHT) เป็นสารสังเคราะห์ที่มีคุณสมบัติละลายในไขมัน มีคุณสมบัติในการคงสีและรสชาติของอาหารไว้ได้ จึงจัดอยู่ในหมวดสารกันบูด ที่ผู้ผลิตใส่ลงในอาหารประเภทซีเรียล ทั้งนี้สาร BHT ก่อโรคมะเร็งในสัตว์ทดลอง ฉะนั้นเมื่ออ่านฉลากโภชนาการแล้วพบสารตัวนี้ อาจจะต้องเปลี่ยนใจ ไม่ซื้อมากิน
- บิวติเลท ไฮดร็อกเซียโนซอล (butylated hydroxyanisole หรือ BHA) เป็นสารสังเคราะห์ที่มีคุณสมบัติเหมือน BHT ทุกอย่าง มากกว่านั้นคือ กฎหมายของมลรัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา ชี้ว่า นี่คือสารคาร์ซิโนเจน ก่อโรคมะเร็ง ตัวหนึ่ง
อาหารอื่น ๆ
- โซเดียม อลูมิเนียม ฟอสเฟท (sodium aluminum phosphate) และ โซเดียม อลูมิเนียม ซัลเฟท (sodium aluminum sulfate) เป็นสารเคมีที่ไม่มีกลิ่น หากอ่านฉลากโภชนาการแล้วพบสารตัวนี้ ให้รู้ว่าผู้ผลิตใส่ลงไปในผลิตภัณฑ์ เนื่องจากต้องการคุณสมบัติการเป็นสารตึงตัว ที่ปกติใส่ลงไปในเครื่องสำอาง สี กระดาษ และยา รวมทั้งอาหารหลาย ๆ ประเภท สารเคมีสองตัวนี้ เป็นพิษต่อการทำงานของสมอง
- แคลเซียม โพรพิโอเนท (calcium propionate) เป็นสารกันบูดที่หยุดเชื้อราในอาหารโดย Center for Science in the Public Interest กล่าวว่า ผู้ผลิตจะผสมสารเคมีตัวนี้ ลงไปในแป้งทำอาหารต่าง ๆ มีผลต่อแบคทีเรียที่ดีในลำไส้ และเป็นพิษต่อการทำงานของสมอง หากอ่านฉลากโภชนาการแล้วพบสารตัวนี้ อาจต้องหยุดคิดสักนิดหนึ่งค่ะ
- ทรีโอโบมายน์ (theobromine) ผสมในช็อกโกแลต ขนมปัง และสปอร์ตดริ๊งค์ จากการทดลองกับสัตว์ทดลอง พบว่าสารเคมีตัวนี้ส่งผลต่อระบบสืบพันธุ์ และการพัฒนาการ อ่านฉลากโภชนาการให้ดีค่ะ
- สีผสมอาหารเทียม ส่งผลต่อการเกิดความผิดปกติของทุกระบบ ตั้งแต่ไฮเปอร์แอคทีฟในเด็ก จนถึงโรคมะเร็งทุกชนิดในผู้ใหญ่ อย่าลืมอ่านฉลากโภชนาการ นะคะ